Agga
Notes and Thoughts of Agga's
Search This Blog
Tuesday, July 22, 2025
Palestinian Christians: History, Current Situation, and Challenges
Sunday, July 20, 2025
The Origin of the State of Israel: From a Terrorist Group,'
အစ္စရေးနိင််ငံအစ အကြမ်းဖက်အဖွဲ့က
ယနေ့ အရှေ့အလယ်ပိုင်းက အစ္စရေး-ပါလက်စတိုင်း ပြဿနာကို အင်တာနက်မှ လေ့လာရင်း ကိုယ်မသိထားတဲ့ သမိုင်းထဲက အပိုင်းအစလေးတစ်ခုအကြောင်း လေ့လာရင်း ကျွန်တော်တို့ အရှေ့တောင်အာရှမှာ နှစ်ထောင်ချီလွှမ်းမိုးနေတဲ့ Ramayana (ရာမယဏ) ဇာတ်ကို သွားသတိရမိတယ်။ ထိုဇာတ်ဝတ္ထုဟာ ( အိန္ဒိယ (ကိုසလ) ) နိုင်ငံနှင့် ( သီရိလင်္ကာ (လင်္ကာ) ) နိုင်ငံ စစ်ဖြစ်ရာ စစ်နိုင်တဲ့ ( အိန္ဒိယ (ကိုසလ) ) က ရေးတဲ့ ဇာတ်ဝတ္ထုဖြစ်ပါတယ်။ ထိုဇာတ်ဝတ္ထုတွင် စစ်နိုင် ( အိန္ဒိယ (ရာမ) ) များက နတ်သားကဲ့သို့ဖြစ်ပြီး စစ်ရှုံး ( သီရိလင်္ကာ (ဒဿဂီရိ) ) တွေကိုတော့ ဘီလူးများအဖြစ် ပုံဖော်ထားပါသည်။ ငယ်ငယ်က တကယ့်ဘီလူးနဲ့စစ်ဖြစ်တယ်ပေါ့၊ အရွယ်ရောက်လာမှ သဘောပေါက်တယ်။ "ယနေ့ခေတ်အတိုင်း စစ်နိုင်သူများက သမိုင်းရေးကြသည်" ဆိုတာ သိပ်ပြီးမဆိုးလှ။ Ramayana (ရာမယဏ) ဝတ္ထုမှာက နှစ်ထောင်ချီသမိုင်းထဲက စစ်ပွဲမှာ စစ်ရှုံးသူ ( သီရိလင်္ကာ (လင်္ကာ) ) တွေက လူစစ်စစ်ကနေ ဘီလူးတွေအဖြစ် သမိုင်းရေးခံရတာလောက်တော့ မဆိုးသေးဘူးပေါ့။
လိုရင်းကိုသွားရအောင် ကျွန်တော်က Ai ကိုမေးတယ်
ဟားမတ်စ်ကို "အကြမ်းဖက်အဖွဲ့" အဖြစ် သတ်မှတ်တဲ့ အဓိကနိုင်ငံကြီးများနဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေက အတိတ်က ဇီယွန်လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေ (Irgun, Lehi, Haganah) ကို ဘယ်လိုသတ်မှတ်ခဲ့သလဲဆိုတာကို နှိုင်းယှဉ်သုံးသပ်ဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။
အတိုချုပ်အဖြေကတော့ ထိုစဉ်က အဓိကအာဏာပိုင်ဖြစ်တဲ့ ဗြိတိသျှအစိုးရက Irgun နှင့် Lehi ကဲ့သို့သော အစွန်းရောက်အဖွဲ့များကို "အကြမ်းဖက်အဖွဲ့များ" (Terrorist Organizations) အဖြစ် တရားဝင် သတ်မှတ်ခဲ့ပါတယ်။
အောက်မှာ အဖွဲ့အစည်းအလိုက် အသေးစိတ်သုံးသပ်ချက်ကို ဖော်ပြပေးလိုက်ပါတယ်။
၁။ ဗြိတိသျှအစိုးရ (The British Government)
* သူတို့ရဲ့ ရပ်တည်ချက်: ဗြိတိသျှအစိုးရဟာ ထိုစဉ်က ပါလက်စတိုင်းဒေသကို အုပ်ချုပ်နေတဲ့ အာဏာပိုင် (Mandatory Power) ဖြစ်ပြီး Irgun နဲ့ Lehi တို့ရဲ့ အဓိကပစ်မှတ်ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။
* သတ်မှတ်ပုံ:
သူတို့ရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုတွေ၊ အထူးသဖြင့် King David Hotel ဗုံးခွဲမှုလို အရပ်သားနဲ့ အစိုးရဝန်ထမ်းများစွာ သေဆုံးခဲ့တဲ့ ဖြစ်ရပ်တွေနောက်မှာ ဗြိတိသျှအစိုးရက Irgun နဲ့ Lehi ကို "အကြမ်းဖက်အဖွဲ့များ" လို့ တရားဝင် ကြေညာပြီး ပြင်းပြင်းထန်ထန် ရှုတ်ချခဲ့ပါတယ်။
ဗြိတိသျှပါလီမန်မှာရော၊ တရားဝင်ထုတ်ပြန်ချက်တွေမှာပါ ဒီအသုံးအနှုန်းကို အတိအလင်း သုံးစွဲခဲ့ပါတယ်။ သူတို့အတွက်တော့ ဒီအဖွဲ့တွေဟာ သူတို့ရဲ့ အုပ်ချုပ်မှုကို တရားမဝင်နည်းလမ်းတွေနဲ့ တိုက်ခိုက်နေတဲ့ အကြမ်းဖက်သမားတွေပါပဲ။
၂။ ကုလသမဂ္ဂ (The United Nations)
* သူတို့ရဲ့ ရပ်တည်ချက်: ကုလသမဂ္ဂဟာ ၁၉၄၅ မှာမှ ဖွဲ့စည်းခဲ့တဲ့ အဖွဲ့အစည်းသစ်တစ်ခုဖြစ်ပြီး ပါလက်စတိုင်းပြဿနာကို ဖြေရှင်းဖို့ ကြိုးစားနေချိန် ဖြစ်ပါတယ်။
* သတ်မှတ်ပုံ: ကုလသမဂ္ဂက တိုက်ရိုက် "အကြမ်းဖက်အဖွဲ့" လို့ တံဆိပ်ကပ် ကြေညာတာမျိုး နည်းပါးပေမယ့် သူတို့ရဲ့ လုပ်ရပ်တွေကို ပြင်းထန်စွာ ရှုတ်ချခဲ့ပါတယ်။
အထူးသဖြင့် Lehi အဖွဲ့က ကုလသမဂ္ဂရဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေး သံတမန် Count Folke Bernadotte ကို လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်ပြီးနောက်မှာတော့ ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီက အစ္စရေးယာယီအစိုးရကို "ထိုအကြမ်းဖက်အဖွဲ့များ (terrorist groups) ကို အမြန်ဆုံး တရားဥပဒေအရ အရေးယူရန်" တောင်းဆိုတဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက် (Resolution 57) ကို ချမှတ်ခဲ့ပါတယ်။ ဒါဟာ ကုလသမဂ္ဂကိုယ်တိုင်က အကြမ်းဖက်မှုအဖြစ် သတ်မှတ်ကြောင်း ရှင်းလင်းတဲ့ သက်သေဖြစ်ပါတယ်။
၃။ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု (The United States)
* သူတို့ရဲ့ ရပ်တည်ချက်: အမေရိကန်ရဲ့ ရပ်တည်ချက်က ပိုပြီး ရှုပ်ထွေးပါတယ်။ တစ်ဖက်မှာ မဟာမိတ်ဗြိတိန်ကို ထောက်ခံရပြီး အာရပ်နိုင်ငံတွေနဲ့ ဆက်ဆံရေးကို ထိန်းသိမ်းရသလို၊ နောက်တစ်ဖက်မှာလည်း Holocaust ဖြစ်ရပ်ကြောင့် ဂျူးတွေအပေါ် စာနာမှုနဲ့ အမေရိကန်ပြည်တွင်းက ဇီယွန်လော်ဘီအုပ်စုတွေရဲ့ နိုင်ငံရေးဖိအားတွေ ရှိနေခဲ့ပါတယ်။
* သတ်မှတ်ပုံ: အမေရိကန်အစိုးရက အကြမ်းဖက်လုပ်ရပ်တွေကို တရားဝင်ရှုတ်ချခဲ့ပေမယ့် ဗြိတိန်လောက် ပြင်းပြင်းထန်ထန် တံဆိပ်ကပ်တာမျိုး မလုပ်ခဲ့ပါဘူး။ ဒါပေမဲ့ အရေးကြီးတဲ့အချက်ကတော့ အဲလ်ဘတ် အိုင်းစတိုင်း (Albert Einstein) အပါအဝင် ထင်ရှားတဲ့ ဂျူးပညာရှင်တွေက ၁၉၄၈ ခုနှစ်မှာ New York Times သတင်းစာကို စာတစ်စောင်ရေးသားပြီး Menachem Begin (Irgun ခေါင်းဆောင်) နဲ့ သူ့ရဲ့နိုင်ငံရေးပါတီကို "အကြမ်းဖက်သမားများ"၊ "ဖက်ဆစ်ဆန်သူများ" လို့ ပြင်းထန်စွာ သုံးနှုန်းပြီး ဝေဖန်ခဲ့ပါတယ်။ ဒါက အမေရိကန်ပြည်တွင်းမှာတောင် ဒီအဖွဲ့တွေရဲ့ နည်းလမ်းတွေကို အကြမ်းဖက်မှုအဖြစ် ရှုမြင်သူတွေ အများအပြားရှိခဲ့တယ်ဆိုတာကို ပြသနေပါတယ်။
နှိုင်းယှဉ်ချက်နှင့် အဓိကကွာခြားချက်များ
ယနေ့ ဟားမတ်စ်ကို သတ်မှတ်ပုံနဲ့ အတိတ်က ဇီယွန်အဖွဲ့တွေကို သတ်မှတ်ပုံမှာ တူညီမှုတွေရှိသလို အရေးကြီးတဲ့ ကွာခြားချက်တွေလည်း ရှိနေပါတယ်။
* သမိုင်းနောက်ခံ (Historical Context): ၁၉၄၀ ခုနှစ်များက ကမ္ဘာကြီးဟာ ကိုလိုနီလက်အောက်ကနေ လွတ်မြောက်ရေးတိုက်ပွဲတွေ အားကောင်းနေတဲ့ခေတ် ဖြစ်ပါတယ်။ အကြမ်းဖက်မှု (Terrorism) ဆိုတဲ့ စကားလုံးရဲ့ နိုင်ငံရေးနဲ့ ဥပဒေဆိုင်ရာ အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်ဟာ ယနေ့ခေတ်လောက် မတိကျ၊ မကျယ်ပြန့်သေးပါဘူး။
* ရလဒ် (The Outcome): ဒါက အရေးအကြီးဆုံး ကွာခြားချက် ဖြစ်ပါတယ်။ Irgun နဲ့ Lehi တို့ရဲ့ လှုပ်ရှားမှုတွေဟာ အဆုံးမှာ အောင်မြင်ခဲ့ပါတယ်။ သူတို့ရဲ့ ခေါင်းဆောင်တွေဟာ အစ္စရေးနိုင်ငံရဲ့ ဝန်ကြီးချုပ်တွေ ဖြစ်လာခဲ့ပြီး၊ သူတို့ရဲ့ အဓိကလက်နက်ကိုင်တပ်ဖြစ်တဲ့ Haganah က နိုင်ငံတော်ရဲ့ တရားဝင်တပ်မတော် (IDF) ဖြစ်လာခဲ့ပါတယ်။ "သမိုင်းကို အောင်နိုင်သူက ရေးတယ်" ဆိုသလိုပဲ၊ နိုင်ငံတော်ထူထောင်နိုင်ခဲ့တဲ့အခါမှာ အတိတ်က လုပ်ရပ်တွေကို "အမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးတိုက်ပွဲ" ဒါမှမဟုတ် "လွတ်လပ်ရေးစစ်ပွဲ" အဖြစ် ပြန်လည်အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ဟားမတ်စ်ကတော့ လက်ရှိအချိန်အထိ နိုင်ငံတော်ထူထောင်ရေး ရည်မှန်းချက် မအောင်မြင်သေးဘဲ တည်ဆဲနိုင်ငံတစ်ခုကို တိုက်ခိုက်နေတဲ့ နိုင်ငံမဟုတ်သော အဖွဲ့အစည်း (Non-state actor) အဖြစ်သာ ရှိနေဆဲပါ။
* ပစ်မှတ်: ဇီယွန်အဖွဲ့တွေရဲ့ အဓိကပစ်မှတ်ဟာ "ဗြိတိသျှ ကိုလိုနီအစိုးရ" ဖြစ်ပါတယ်။ ဟားမတ်စ်ရဲ့ အဓိကပစ်မှတ်ကတော့ "အစ္စရေးနိုင်ငံတော်နဲ့ သူ့ရဲ့ပြည်သူများ" ဖြစ်နေပါတယ်။ ဒီအချက်ကလည်း နိုင်ငံတကာက ရှုမြင်ပုံကို ပြောင်းလဲစေပါတယ်။
နိဂုံး:
ဟားမတ်စ်ကို အကြမ်းဖက်အဖွဲ့အဖြစ် သတ်မှတ်တဲ့ အဓိကအနောက်နိုင်ငံများ (အထူးသဖြင့် ဗြိတိန်) နဲ့ ကုလသမဂ္ဂတို့ဟာ အတိတ်က Irgun နဲ့ Lehi တို့ကိုလည်း အလားတူ "အကြမ်းဖက်အဖွဲ့" အဖြစ် သတ်မှတ်သုံးစွဲခဲ့တဲ့ သမိုင်းမှတ်တမ်းများ ရှင်းလင်းစွာရှိခဲ့ပါတယ်။ သို့သော် အောင်မြင်တဲ့ နိုင်ငံထူထောင်သူဖြစ်သွားခြင်း (Successful state-builder) နှင့် မအောင်မြင်သေးတဲ့ လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေးအဖွဲ့ (Unsuccessful armed resistance) ဆိုတဲ့ ကွာခြားချက်က သူတို့ကို ယနေ့ခေတ်မှာ ဘယ်လိုပြန်လည်သုံးသပ်ကြသလဲဆိုတာကို အဆုံးအဖြတ်ပေးနေတဲ့ အဓိကအချက်ဖြစ်ကြောင်း တွေ့နိုင်ပါတယ်။
-
The National Unity Government (NUG) of Myanmar is a government formed by revolutionary forces and pro-democracy forces in respon...
-
For much of the recent past, China has stood as the undisputed manufacturing powerhouse of the world. This dominance was built significantl...
-
အိမ့်မက်လှလှ မက်ဖို့ရာ ငြိမ်းချမ်း ပျော်ရွှင်မှုလေးတော့ ရှိဖို့လိုပါတယ်။ အဂ္ဂ မြန်မာ့စစ်အုပ်စု စစ်ရှုံးပြီးနောက် တိုင်းပြည်တည်ငြိမ်အေးချမ်းရ...
-
Ten years ago, Perth, Australia, hosted a pivotal gathering of religious leaders and representatives from across the Asia-Pacific region. T...
-
Abstrac ---'-------' The contemporary discourse surrounding the United States border is often distilled into singular, p...
-
During 1946 - 1964 , Myanmar is one of the most progressive and modern countries in Southeast Asia, offering numerous jo...